Katalizator, czyli konwerter katalityczny od 1995 roku stosowany jest w każdym sprzedawanym aucie w Polsce, ale o wiele wcześniej zamontowany był w samochodach zagranicznych marek. Chociaż wielu kierowców może mieć inne zdanie, katalizator spełnia niezwykle ważną funkcję. Nie tylko oczyszcza spaliny, ale także ma wpływ na proces spalania paliwa, czyli prawidłową pracę jednostki napędowej.

Do czego służy i jak działa katalizator?

Konwerter katalityczny służy do zmniejszenia emisji spalin w samochodzie. Jest jednym z elementów tworzących układ wydechowy. Z zewnątrz wygląda jak blaszana puszka, przypomina tłumik samochodowy, ale jest od niego mniejszy i cięższy. Wewnętrzna struktura katalizatora przypomina plaster miodu pokryty takimi pierwiastkami jak platyna, rod czy pallad. Związki te wchodzą w reakcje chemiczne z gazami spalinowymi, co skutkuje redukcją toksycznych składników zawartych w spalinach.

Obecnie mamy dwa rodzaje katalizatorów, ze względu na materiał użyty do budowy: katalizatory ceramiczne oraz katalizatory metalowe. W starszych pojazdach montowane były pod podłogą auta na rurze wydechowej. Obecnie producenci stosują go na kolektorze wydechowym, co wynikło z konieczności spełnienia ostrzejszych norm czystości spalin, które obejmują nowsze modele aut. Tak umiejscowiony katalizator szybciej się nagrzewa, co skutkuje efektywniejszym działaniem.

Awarie katalizatora

Chociaż katalizatory z reguły są urządzeniami bardzo trwałymi, może psuć się tak samo, jak pozostałe części w samochodzie. Najbardziej typowe objawy awarii to spadek mocy silnika oraz głośne odgłosy dobiegające spod podwozia auta i przypominające dzwonienie lub grzechotanie. Przyczyną awarii najczęściej są nieprawidłowo funkcjonujące silniki lub źle działająca instalacja LPG (w samochodach na benzynę).

Do awarii katalizatora może również dojść w przypadku próby uruchomienia silnika na tzw. zaciąg, czyli na popych lub poprzez holowanie. Wiąże się to z ryzykiem przedostania się jakiejś dawki paliwa do katalizatora, gdzie ulegnie spalaniu i spowoduje zbyt nagły wzrost temperatury.

Ryzykowne są także sytuacje, kiedy po dłuższej jeździe wjedziemy w głęboką kałużę. Wiąże się to z szybkim, nagłym schłodzeniem, co ma negatywny wpływ na działanie katalizatora. Zazwyczaj dotyczy to katalizatorów ceramicznych. Metalowe są trwalsze, ponadto nagrzewają się szybciej, a więc szybciej osiągają optymalną temperaturę pracy.